นักวิชาการ ยกจารึกในกัมพูชาระบุชื่อ’สุวรรณภูมิ’ ยันหมายถึงดินแดนภาคพื้นทวีปอุษาคเนย์ ไม่เกี่ยวหมู่เกาะ
ข่าว เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ นายศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ นักวิชาการอิสระ เปิดเผยว่า ตรวจสอบพบจารึกสุวรรณภูมิในกัมพูชา ซึ่งมีข้อความส่วนที่กล่าวถึง “สุวรรณภูมิ” ในจารึก (k.1419) ‘วัดคีรีเสด็จคง’ มีใจความดังนี้ ‘พระเจ้าอิศานวรรมันผู้ยิ่งใหญ่ ทรงเปี่ยมล้นไปด้วยพระบารมีและความกล้าหาญ พระองค์ทรงเป็นราชาเหนือราชาทั้งหลาย เป็นผู้ปกครองสุวรรณภูมิจรดพรมแดนอันเป็นทะเล ในขณะที่กษัตริย์ต่างๆ ในอาณาจักรข้างเคียงต่างก็ให้เกียรติในพระราชอำนาจของพระองค์’ แปลจากคำอ่านจารึกแปลเป็นภาษาอังกฤษของ วง โสเธียรา (Vong Sotheara) นักประวัติศาสตร์และนักอ่านจารึก ชาวกัมพูชา] ก่อนหน้านั้นถูกแปลเป็นไทยและวิเคราะห์โดย นายกังวล คัชชิมา อาจารย์คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ข่าวการศึกษา พิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกในหนังสือจารึกสันสกฤตที่สำคัญในอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เล่ม 1 พ.ศ. 2564 นายศิริพจน์ กล่าวว่า จารึกสุวรรณภูมิระบุศักราชเทียบได้ พ.ศ. 1176 ตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 ผู้สร้างราชธานีที่ชื่อ “อิศานปุระ” บริเวณหมู่บ้านสมโบร์ไพรกุก จ.กำปงธม ประเทศกัมพูชา ดังนั้นคำว่า “สุวรรณภูมิ” ในจารึกหลักนี้หมายถึงดินแดนอันกว้างใหญ่ ที่ประกอบไปด้วยรัฐใหญ่น้อย โดยมีพระองค์เป็นราชาธิราช หรือจักรพรรดิราชเหนือรัฐต่างๆ ในดินแดนสุวรรณภูมิ “พระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 มีหลักฐานว่าเป็นผู้รวบเอารัฐอันยิ่งใหญ่ในยุคเริ่มแรกของอุษาคเนย์อย่าง ฝูหนาน ที่มีศูนย์กลางอยู่ที่แถวปากแม่น้ำโขง ทางตอนใต้ของประเทศเวียดนามในปัจจุบัน เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในอาณาจักรของพระองค์ และนับเป็นการเริ่มต้นของอาณาจักรแห่งใหม่ที่โลกภาษาไทยมักสะกดว่า เจนละ พระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 เป็นโอรสของพระเจ้ามเหนทรวรรมันหรือ เจ้าชายจิตรเสนที่พบศิลาจารึกอันหมายถึงเขตพระราชอำนาจของพระองค์ กระจายอยู่ทั่วดินแดนในที่ราบสูงโคราช และทุ่งกุลาร้องไห้ ทางตอนใต้ของภาคอีสาน ในเขตประเทศไทยปัจจุบัน ดังนั้นความเป็น จักรพรรดิราชของพระองค์ตามอย่างที่อ้างในจารึกก็คือ พระราชอำนาจเหนือกษัตริย์ในเมืองต่างๆ ทั้งในอีสานใต้, พื้นที่รอบโตนเลสาบเขมร (เมืองอีสานปุระ ราชธานีของพระองค์ และเมืองบาเส็ต ที่พบจารึกสุวรรณภูมิ) และพื้นที่บริเวณปากแม่น้ำโขง ทางใต้ของเวียดนาม ศูนย์กลางเดิมของฝูหนาน จนจรดทะเลอันเป็นพรมแดนของความเป็นสุวรรณภูมิ ที่จารึกเอ่ยอ้าง” นายศิริพจน์กล่าว